Is meten weten? European Summer School for Scientometrics

Van 8-13 september was ik in Berlijn bij de European Summer School for Scientometrics. Het ging daar 6 dagen lang over hoe je ontwikkelingen in de wetenschap kunt meten. Je denkt dan al snel aan impact factors en ranglijsten van universiteiten, maar het vakgebied is breder. Scientometrics (of bibliometrics, of informetrics) helpt inzicht vergroten in veranderingen in de wetenschap: opkomst en ondergang van vakgebieden, samenwerking en interdisciplinariteit, en internationalisering van het wetenschappelijk bedrijf. In die zin is scientometrics een hulpwetenschap voor een vakbgebied als wetenschapsgeschiedenis. Maar scientometrics helpt uiteraard ook bij meer klassieke bibliotheekzaken als ontsluiten (bv. ranking op basis van citaties) en selecteren van bronnen (denk aan bv. journal metrics).

Het doel van mijn bezoek was het krijgen van een up to date overzicht van de theorie en methoden van scientometrics. Op basis daarvan kunnen we als bibliotheek beter kiezen wat we wel en niet doen op dit gebied. Onder de vlag van ‘research support’ of ‘academic services’ bieden veel bibliotheken bibliometrische diensten en advies aan onderzoekers en onderzoeksprogramma’s. Ook zien we dat repositories gebruik gaan maken van bibliometrie of juist leverancier zijn van bibliometrische gegevens. Veel van wat ik in Berlijn heb gehoord is ook nuttig bij het maken van LibGuides, zoals die over Research Impact.

Deze derde editie van de ESSS Summerschool bestond uit vier  dagen met workshops en twee conferentiedagen. Het programma met vrijwel alle presentaties staat online. Het niveau is redelijk hoog, maar voor de newbies was er een crash course aan het begin. Inhoudelijk is de ESSS erg goed, met vrijwel alle cracks uit het veld, maar didactisch is het nogal klassiek. De organisatie was een samenwerkingsverband van Leuven (ECOOM met Wolfgang Glänzel), Wenen (Bibliometrics department Universiteitsbibliotheek Wenen met Juan Gorraiz en Christian Gumpenberger) en Berlijn (iFQ Institute for Research Information and Quality Assurance met Sybille Hinze). Er was veel aandacht voor theorie en (wiskundige) methoden, maar ook voor de praktijk van ‘data cleaning’, classificatie, author/affiliation disambiguation, keuze van indicatoren, analyse en visualisatie met behulp van programma’s als BibExcel en Pajek, en natuurlijk de toepassingen in evaluaties en assessments. Een aanrader tenslotte voor wie wil weten wat bibliotheken hier nu in het kader van ‘research support’ mee kunnen is de presentatie van Juan Gorraiz: The  crucial role of libraries in bibliometric analyses.