Van collectievorming naar Open Access: een simpele rekensom

Voor Open Access artikelen kunnen we wel zeggen dat we een doorbraak hebben bereikt, dat is tenminste wat “Europa” concludeert.

Hoe zit dat voor Open Access boeken? In een passievol blogbericht schrijft Melissa Terras dat ze nooit 10.000 GBP zal betalen voor  het publiceren van een OA monografie. In verschillende reacties wordt betoogd dat de hoogte van dat bedrag misschien nog zo gek niet is. Laten we aannemen dat dat zo is. De vraag is dan vooral, waar haalt de (Geestes)wetenschapper dat geld vandaan?

Dan nu mijn simpele rekensom:

Laten we zeggen dat we voor de faculteit Geesteswetenschappen jaarlijks 350.000 euro aan boeken (gedrukt en digitaal) besteden. Dat geld zit in het systeem. In een publicatiewereld die volledig OA is zou dat bedrag aan Author fees besteed worden (of het geld dan bij de faculteit zit of bij funders doet er eigenlijk niet toe) en hoeft de bibliotheek geen boeken meer te kopen.

Voor 350.000 euro kunnen Utrechtse Geesteswetenschappers ongeveer 29 peer reviewed OA boeken publiceren bij een gerenomeerde wetenschappelijke uitgever.

Is dat genoeg? Die vraag is moeilijker te beantwoorden. Ik weet niet hoeveel boeken onze GW’ers per jaar publiceren (die informatie moet toch beschikbaar zijn?) Ik tel in het facultaire nieuws over 2013 ruim 30 aankondigingen van nieuwe boeken. Voor veel van die titels is de Utrechtse wetenschapper co-auteur of editor en zouden de kosten gedeeld kunnen worden. Aan de andere kant: ongetwijfeld worden niet alle boeken daar aangekondigd. Ik zou hier graag wat preciezere aantallen willen hebben.

Ik denk op basis van deze simpele rekensom dat de kosten het probleem niet zijn, de vraag is vooral hoe je die omslag bereikt.

Wat ouder leesvoer:

• Innovative approaches to publishing open access monographs (2013)
• What does it cost to publish a Gold Open Access article? (2012) en daarbij ook de berekening wat een “paywalled paper”kost.
• Costs and Benefits of Research Communication: The Dutch Situation (2009) over de kosten van het traditionele model versus Green OA en Gold OA.