De Onderwijsdagen 2015: onderwijs op maat

Op 9, 10 en 11 november vonden Dé Onderwijsdagen 2015 plaats in Rotterdam. Dorien bezocht de preconferentie op 9 november, Winnie en Dafne waren er op 10 november om alles te horen over onderwijs op maat voor MBO, HBO en WO.

9 november: de cijfers
De Onderwijsdagen gingen van start met een pre-conferentie over learning analytics.
Learning analytics (LA) is het verzamelen, analyseren en rapporteren van data van studenten en leerlingen en hun omgeving, om zo het onderwijs en de omgeving waarin dit onderwijs plaatsvindt te begrijpen en te verbeteren. Dit geeft niet alleen inzicht in bijvoorbeeld het studiegedrag van studenten en leerlingen, maar ook de kwaliteit van het gebruikte onderwijsmateriaal, het gebruik van de digitale leer- en werkomgeving, de kwaliteit van toetsen en de studievoortgang. Door studiedata te analyseren kunnen we (individueel) leergedrag beter begrijpen, verbeteren en dus onderwijs op maat bieden.

De eerste lezing van Hendrik Drachsler (Open Universiteit) ging over de zes dimensies die een rol spelen bij LA.

De tweede lezing van Niall Sclater (JISC) ging over het ontwikkelen van een infrastructuur voor LA met als doel deze data effectiever in te zetten bij universiteiten en hogescholen. Hij sprak over de maturity index: je hebt een staforganisatie nodig, met data scientists, met ICT, met statistici, etc.

De derde spreker was Arnoud Engelfriet (ICTRecht) die de privacy-aspecten van learning analytics onder de loep nam. De Wet bescherming persoonsgegevens stelt hoge eisen aan de grondslagen voor inzet van learning analytics en de informatievoorziening. Engelfriet heeft samen met Surfnet een handreiking met stappenplan samengesteld over  ‘Learning analytics onder de Wet bescherming persoonsgegevens’

De middag werd afgesloten met de keynote van Ionica Smeets (wiskundemeisje, maar ook hoogleraar science communication aan de Universiteit Leiden). Op humoristische wijze liet zij zien  hoe je data kunt manipuleren of misleiden aan de hand van voorbeelden zoals Simpsons paradox.

10 november: de modellen en de casestudies

Keynotespreker Tony Bates (lees zijn boek) stelt dat in alle sectoren de “knowledge based component” van het werk groeit, en dat de noodzaak voor “life long learning” dus alleen maar groter zal worden de komende decennia. Hiermee wordt de studentenpopulatie steeds diverser (verschil in voorkennis), en daarmee groeit de behoefte aan gepersonaliseerd onderwijs. Dit los je volgens Bates op met IT. Na een uiteenzetting van verschillende leermodellen en leerstijlen kwam de interessantste stelling van deze verder vrij voorspelbare sessie: naarmate de bronnen van het onderwijs en onderzoek steeds meer online en open worden (en het lesmateriaal dus homogener), kiest een student voor een universiteit op basis van de kwaliteit van het onderwijs. En die kwaliteit wordt grotendeels bepaald door de mate waarin het onderwijs gepersonaliseerd aangeboden wordt, oftewel: “could we offer courses in different modes for different learners?”

Die vraag werd in een van de parallelsessies aan de hand van een praktijkvoorbeeld verhelderd. De HU biedt sinds 2010 een master Projectmanagement aan. Ondanks de animo viel het aantal inschrijvingen tegen. Na onderzoek is het programma in  8 maanden tijd herontworpen naar een modulaire opleiding met 8 instroommomenten per jaar, gecomprimeerde roostering, verschillende leerroutes. De studenttevredenheid stijgt, en de opleiding zit nu bijna vol.

De parallelsessies waren wat voorspelbaar, maar ik heb met veel plezier naar “onze” Jan Haarhuis en Harold van Rijen geluisterd. Jan is programmamanager van het UU-brede onderwijsinnovatieprogramma Educate-it, Harold van het UMCU-programma Onbegrensd leren.

Tijdens het bespreken van verschillen en overeenkomsten (kwalitatieve doelen vs. kwantitatieve doelen, waar geïnitieerd, wie is “eigenaar”) tussen de programma’s werd dankbaar gebruik gemaakt van Presenterswall en dit leverde een goede dynamiek op die helaas in andere sessies vaak ontbrak. Zoals Winnie opmerkte: en presentatie over dynamisch, activerend onderwijs met een powerpoint vol bullets komt nou eenmaal niet over: practice what you preach.

Meer info en volledige verslagen zijn te vinden op de website van de Onderwijsdagen.