collectievorming
Charleston Conference 2015: Issues in Book and Serial Acquisition
een verslag door Heleen van der Linden
Van 5 t/m 7 november 2015 heb ik de Charleston Conference in South Carolina bijgewoond. Het hoofdthema van deze conferentie is de acquisitie van boeken en tijdschriften. De conferentie wordt bijgewoond door vertegenwoordigers van (hoofdzakelijk Amerikaanse) bibliotheken, uitgevers en leveranciers. Tijdens sommige sessies gaan deze partijen in discussie met elkaar, andere sessies zijn meer presentaties van projecten van bibliotheken op verschillende gebieden.
De schaalgrootte van de projecten verschilt nogal: van kleine bibliotheken tot grote consortia van 70 bibliotheken met 632000 studenten.
In de ochtend waren er plenaire sessies, later op de dag waren er verschillende gelijktijdige presentaties van bibliotheken, die helaas maar één keer werden gehouden. De dag werd afgesloten met postersessies.
Mijn opdracht was me te verdiepen in de toekomst van de Patron Driven Acquisition (PDA).
Een aantal jaren geleden leek de PDA een prachtig model waarmee we de gebruiker precies op het juiste moment toegang konden bieden tot precies de content die hij nodig had. Hoewel de meeste bibliotheken heel tevreden zijn over de mogelijkheden van dit model, vinden de uitgevers dat zij niet voldoende hieraan verdienen. Daarom verhogen steeds meer uitgevers hun prijzen voor een uitlening, of stellen hun recente boeken niet meer beschikbaar voor uitlening.
Een vertegenwoordiger van Oxford University Press legde uit dat de uitgeverij door de PDA veel inkomsten misliep. Het kost ongeveer $25000 om een wetenschappelijk boek uit te geven. In het verleden werden die kosten in de eerste paar jaar terugverdiend (o.a. door approval plans), maar door de PDA zijn de opbrengsten in de eerste jaren veel lager geworden.
De uitgevers die hun boeken niet meer beschikbaar stellen voor PDA verdienen nu meer.
In reactie hierop zijn sommige bibliotheken helemaal gestopt met de PDA, vooral om meer geld te kunnen vrijmaken voor andere vormen van e-book-aanschaf. Als alternatieven worden vaak EBS (evidence based selectie : de bibliotheek kiest op basis van het gebruik) en DDA (demand driven acquisition: een e-book wordt automatisch aangeschaft na raadpleging door een gebruiker) bij bijvoorbeeld Project Muse of JSTOR genoemd. Een ander alternatief is het nemen van een abonnement op een e-bookpakket zoals bijv. Academic Complete van Proquest (Ebrary).
Yankee Book Peddler (YBP) wordt vaak genoemd als platform en als partner voor de bibliotheek.
De Queensland University of Technology heeft ook een pilot gedaan met textbooks van Cengage en OUP. Ze noemden deze zeer succesvol.
Proquest presenteerde een nieuw PDA model: ‘access to own’ dat in de eerste helft van 2016 beschikbaar zal komen. Volgens het nieuwe model wordt een boek in twee uitleningen aangeschaft voor 110% van de aanschafprijs. Bij de eerste uitlening wordt 55% van de kosten in rekening gebracht en bij de tweede weer 55%. Dit model zal als alternatief worden aangeboden naast de huidige vorm van PDA.
De bibliotheek van de University of Carolina (UNC) at Charlotte is een grootschalig project begonnen dat onderzoek doet naar de principes voor de permanente aanschaf van academische e-books .
E-books moeten volgens hen in ieder geval voldoen aan de volgende principes :
- Unlimited simultaneous users
2. No Digital Rights Management (DRM) either contractual or technological
3. Irrevocable perpetual access and archival rights
De eerste stap die zij genomen hebben is het verwijderen van alle 1 simultaneous user e-books uit hun catalogus.
Onderdeel van dit project is ook een werkgroep die kijkt naar de tevredenheid van gebruikers van ebooks. Zij zijn begonnen met een literatuuronderzoek naar de ervaringen van lezers. 
Zij vonden onder andere dat de mogelijkheden van e-book niet voldoen aan de verwachtingen van de gebruiker.
Zie hier voor hun eerste bevindingen : http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/key/677ZOMBrVGFPqu
Interessant vond ik ook het project van de bibliotheken van James Madison University . Zij hebben een holistisch model gemaakt voor het ontwikkelen, beheren en beoordelen van collecties om er voor te zorgen dat deze aansluiten bij de veranderen behoeften van de campus. Zie voor de slides:
Wat mij opviel is dat we op veel gebieden (e-books, textmining) vrijwel gelijk opgaan met de bibliotheken waarvan ik presentaties gezien heb. Waar wij nog geen ervaring mee hebben is de aanschaf van e-books in consortiumverband.
De toekomst van de PDA is niet zeker. Het is de vraag in hoeverre het nieuwe model tegemoet komt aan de wensen van de uitgevers en de bibliotheken.
Het was inspirerend een conferentie bij te wonen die volledig over jouw vakgebied gaat, maar jammer dat alle presentaties maar één keer gehouden worden.
Heleen van der Linden
Ik heb grafieken gezien van de inkomsten van uitgevers onder invloed van PDA en dan is het wel te begrijpen dat uitgevers zich terugtrekken. Aan de andere kant zie ik het alternatief (Demand Driven Acquisition, Access to Own) ook niet erg zitten. Een van de principes achter PDA was toch dat interesse in een boek een goede graadmeter is voor toekomstige interesse in een boek. In hoeverre is één raadpleging nog een goede graadmeter? Eén lezer is geen lezer?
Interessant verslag hoor!!! Geeft veel stof tot nadeken. Inderdaad is begrijpelijk dat PDA voor uitgevers op deze manier niet vol te houden is. EBS lijkt mij vooralsnog het beste alternatief (dan hebben zowel UB als uitgever zekerheid over respectievelijk uitgaven en inkomsten). Problematisch is evenwel dat het ondoenlijk is om een EBS-deal met alle uitgevers afzonderlijk af te sluiten. Een EBS-deal met een consortium van uitgevers zou in die zin interessant kunnen zijn.
Daarnaast een mooi project van de bibliotheek van de University of Carolina. Tevredenheid over de gebruiksvoorwaarden van e-books is een belangrijk onderwerp! Ben benieuwd of zij kunnen volhouden om geen beperkingen te willen op het aantal (gelijktijdige) gebruikers. E-books die hieraan voldoen zijn érg duur. Kunnen zij dan een e-preffered beleid voeren? Is de klant ook tevreden als hierdoor minder titels beschikbaar komen? Interessante kwestie….