Leeswijzer Open Science

Het thema voor de Open Access-week in oktober dit jaar is ‘Open for Collaboration’. Dit illustreert de verbreding van de discussie over openheid in de wetenschap. SPARC zegt hier zelf over:  ‘The “Open for Collaboration” theme will also explore how cooperation between stakeholder communities helps to set the default to open for scholarly communication.’

In die discussie  gaat het dus niet meer alleen over het vrij beschikbaar maken van onderzoeksartikelen en boeken, maar over openheid in de gehele onderzoekscyclus. Dit wordt meestal aangeduid met de term Open Science.

Er zijn veel interpretaties van Open Science. Voorbeelden van Open Science zijn (naast open access): open data, open peer review en post-publication peer review. Ook andere manieren om wetenschap meer transparent en toegankelijk te maken vallen hieronder, zoals citizen science, en crowdfunding voor onderzoeksprojecten.

Onlangs vroeg een collega mij om een korte leeswijzer voor Open Science. Ik deel die ook graag breder via deze weg. Voor wie zich wat meer in wil lezen in Open Science hieronder dus een paar bronnen:

• Guide to Open Science Publishing (februari 2015) – een beknopt en prettig leesbaar overzicht van F1000Research.F1000Research doet goede dingen op het gebied van Open Access/Open Science, en ondanks dat dit stuk uiteraard óók tot doel heeft hun eigen diensten/functionaliteiten voor het voetlicht te brengen, geeft een goed algemeen overzicht. Aanrader!

• Open Glossary  (februari 2015) van Jon Tennant en Ross Mounce – definities van  termen/concepten rond Open Science (of Open Scholarship zoals zij het zelf –more inclusive- noemen).De samenstellers zijn fervent voorstanders/activisten voor Open Science (vooral Ross Mounce), en dat zie je af en toe terug in de definities (niet iedereen zal onderschrijven dat de termen Gold Open Access en Green Open Access niet meer gebruikt zouden moeten worden bv….) – met dat in het achterhoofd is het een nuttig overzicht.  Voor iets meer context zie ook de blogpost van Jon Tennant over de Open Glossary.

• En voor wie meer tijd heeft:  Opening Science – The Evolving Guide on How the Internet is Changing Research, Collaboration and Scholarly Publishing (2014) – open access e-book dat in de diverse hoofdstukken meer uitgebreide informatie over/voorbeelden van verschillende aspecten van Open Science geeft.Het mooie aan dit boek is dat het ook zélf een voorbeeld is van Open Science: naast het fysieke boek en het open access e-book is er een versie op GitHub die door iedereen aan te vullen/te editen is. Zie ook: http://www.openingscience.org/get-the-book/